Sağlıkta kalite, kullanılan her üründe, alınan her hizmette kişide oluşan algıdır. Kişilerin aynı ürün/hizmete karşı kalite bakış açıları değişebilmektedir. Ölçülemeyen hiçbir şey yönetilemez bu sebeple kalitede ölçülebilen, geliştirilebilen ve hiç bitmeyen bir süreçtir. Japonya’da başlayan kalite adımları günümüzde her sektörde, her üründe ve her süreçte yerini almıştır. Sistem yaklaşımı ile kalite; sistematik kurulan, takip edilen ve iyileştirilebilen süreçlerin bütününü koordineli bir şekilde çalıştıran yapı olmuştur.
Sağlık sektöründe kalite, hastaların alacakları hizmetin standartlarını belirleyen ve sürekli iyileştirilmesi gereken kritik bir unsurdur. Kaliteli sağlık hizmeti, hastaların doğru tanı ve tedaviye hızla ulaşmalarını, tıbbi hataların en aza indirilmesini ve hasta memnuniyetinin maksimize edilmesini sağlar. Bu, hem teknolojik altyapının güçlendirilmesi hem de sağlık çalışanlarının sürekli eğitimi ile mümkündür.
Kurumlarda kalite sistemini kurmak üzere yeni iş alanları zamanla açılmış ve işletilmeye başlamıştır. Hem hizmet hem de ürün sektöründe Kalite Yönetim Sistemi olarak ISO 9001 karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yürürlükte olan hastane, diş hastanesi, tıp merkezi, diyaliz merkezi ve ambulans hizmetlerinde kalite süreçlerinin kurulması ve yürütülmesi için kalite standart setleri yayınlanmıştır. Bu setlerin uygulanması sağlık kuruşları tarafından zorunlu tutulmuş ve setlerin uygulanma süreci Sağlık Bakanlığı tarafından değerlendirme mekanizmaları aracılığıyla kurumlar denetlenerek yapılmaktadır.
Sağlık sektöründe kalitenin uygulanması, ölçülmesi vb. süreçler diğer sektörlere göre daha zordur. Kalite süreçlerinde hataların azaltılması ve tekrarlanmaması ana süreçlerden biridir. Sağlık sektöründe en ufak bir hata bile hastanın hayatına mal olabilir. Bu sebeple süreçlerin çok iyi kurgulanması, kontrol süreçlerinin efektif işlemesi önem arz etmektedir. Kalite bir bütündür. Parçaların kalitesi bir bütünü yani toplam kalite yönetimini oluşturmaktadır. Sağlık kurumlarında hastaya doğrudan veya dolaylı ulaşabilecek hataların önlenmesi sadece iyi bir kalite sisteminin kurulması ve işletilmesiyle mümkündür. Kalite ile sağlık kurumlarında etkili, etkin, verimli hizmet sunulabilmektedir.
Kalitenin Mesleği
Kalitenin mesleği daima ileriye giden bitmeyen süreçlerle çalışmaktadır. Günümüzde neredeyse her büyük kurumda kalite süreçleri yer almaktadır. Bu sebeple kalite birimleri oluşturulmuş ve bu bölümlerde istihdam alanları aktiftir. Kalite kurumun işleyişine uygun olarak süreçleri kurgulayan, kontrol eden, ölçen, işleyişte var olan aksaklıkları tespit edip ve iyileştirmesine öncülük eden meslek grubudur. Kalitenin temelini yaptığını yaz, yazdığını yap mantığı oluşturmaktadır. Bu sebeple her kalite sisteminde bir dokümantasyon sistemi kurulmalıdır. Kalitenin her sürece dahil olmasıyla kalite mesleği kendi içerisinde farklı pozisyonlara bölünmüştür. Büyük kurum/kuruluşlarda kalite birimleri içeresinde dokümantasyon uzmanı, veri takip uzmanı, saha kalitesi, süreç geliştirme uzmanı vb. pozisyonlarda kişiler çalıştırılmaktadır.
Sağlıkta Kalite Standartları
Sağlık kurumlarda kalite birimlerinde temelde; Sağlıkta Kalite Standartlarının sağlık kurumu içerisinde yerine getirilmesi, takibi, raporlanması ve iyileştirme çalışmalarını yürütmektedir. Bunun yanı sıra sağlık turizminin gelişmesiyle sağlıkta pazar payında rekabet ortamı artmış sağlık kurumları bu rekabet ortamında sağlık turizminde kurumlarına artı değer katmak için uluslarasın kalite standartları doğrultusunda kendilerini tescilleme yoluna gitmişlerdir. Bunun için JCI, AACI, TEMOS SAS, vb. birçok uluslararası geçerliliği olan ve sağlık turizminde bende varım diyen sağlık kurumlarında kalite öncülüğünde sunulan sağlık hizmeti akredite edilmektedir. Bu süreçte kalite başta kalite çalışanları olmak üzere tüm çalışanlara büyük görev düşmektedir.
Kalite Süreçlerinin Dijital Platformda Yürütülmesi
Teknoloji hayatımızın her alanında olduğu gibi kalite süreçlerini yürütme ve geliştirmede en önemli rolü oynamaktadır. Başta sağlık kurumlarında kullanılan SBYS yazılımları olmak üzere kalite süreçleri oluşturulmuş birçok farklı yazılım programları mevcuttur. Sağlıkta kalite, temelde dokümantasyon süreçlerini elektronik ortamda yürütme temelli oluşturulan bu programlar zamanla kalitede yer alan her süreci içine alan büyük yatırımlar haline gelmiştir. Doküman, DÖF, süreç akış şeması, risk analizi, toplantı kaydı, performans ölçümü vb. tüm süreçler günümüzde sağlıkta kalite yazılım programları aracılığıyla yürütülebilmektedir. Bu yazılımların hastanelerde kullanılması kağıt israfını önlemekte, personel zamanının efektif kullanmasını sağlama, süreçlerinin kayıt altına alınması, geliştirilmesi, uyarı sistemleri planlama takip süreçlerini hızlandırması vb. birçok konuda fayda sağlamaktadır. Geleceğin sağlıkta kalite süreçlerinde; üç boyutlu hasta onamı alınmasını sağlarken, AR gözlükleri ve interaktif AR tablolar, doktor ve hemşireleri kağıt ve belge yığınlarından kurtaracaktır.
